Our Article

ความเปราะบางของอุตสาหกรรม
แรงงานในภาคการท่องเที่ยว บริการไทย...
และการปรับใช้แนวคิดความพลวัต

year 2020

เขียนโดย คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์

ภาพโดย คุณญาดา พรชำนิ

เมื่อรัฐบาลหลายประเทศ รวมถึงไทยมีการใช้มาตรการควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด19 อย่างเข้มงวด ไม่ว่าจะเป็นมาตรการปิดเมือง (Lockdown) และมาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม (Social distancing) ส่งผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ต้องหยุดชะงักอย่างไม่ทันตั้งตัว รวมถึงรายได้ของธุรกิจลดลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งสุดท้ายแล้วอาจมีผลให้ธุรกิจที่ไม่สามารถประบตัวต่อวิกฤตได้ทันจำเป็นต้องหยุดกิจการชั่วคราวหรือปิดตัวลง มากไปกว่านั้นยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อแรงงานผ่านชั่วโมงการทำงานที่ลดลง การหยุดงานชั่วคราว หรือการเลิกจ้างงาน

อ้างอิงจาก KKP Research โดยกลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร พบว่าภายใต้สถานการณ์ปัจจุบัน กลุ่มแรงงานที่มีความเสี่ยงจะได้รับผลกระทบจากการถูกเลิกจ้างฉับพลันสูงสุดคงหนีไม่พ้นแรงงานที่อยู่นอกระบบ เนื่องจากการจ้างงานมากกว่าครึ่งหนึ่งในตลาดแรงงานไทยนั้นถูกจัดอยู่ในกลุ่มดังกล่าว โดยเฉพาะในธุรกิจโรงแรม ร้านอาหาร บันเทิงและนันทนาการ ค้าปลีกและค้าส่ง ที่มีการจ้างงานนอกระบบสูงกว่าค่าเฉลี่ยและยังเป็นกลุ่มที่จะได้รับผลกระทบจากวิกฤติ COVID-19 สูงที่สุด ยิ่งไปกว่านั้น การจ้างงานกว่า 70% ในโครงสร้างแรงงานไทยเป็นการจ้างงานในธุรกิจ SME ที่มักมีสถานะการเงินและทางเลือกในการระดมทุนจำกัดกว่าธุรกิจขนาดใหญ่ อีกทั้งการจ้างงานของ SME ส่วนใหญ่ยังกระจุกตัวอยู่ในธุรกิจที่ได้รับผลกระทบโดยตรงจาก COVID-19 หากพิจารณาว่าภาคธุรกิจใดจะได้รับผลกระทบมากน้อยเพียงใดจากวิกฤติในครั้งนี้นั้น ก็ขึ้นอยู่กับลักษณะของธุรกิจว่ามีความอ่อนไหวเพียงใดต่อภาวะเศรษฐกิจและมาตรการของภาครัฐ โดยใช้เกณฑ์ 3 ด้านในการพิจารณาความรุนแรงของผลกระทบ ได้แก่ (1) ธุรกิจเกี่ยวกับสินค้าและบริการที่ไม่จำเป็น (discretionary spending) ซึ่งจะถูกตัดออกจากการใช้จ่ายเป็นลำดับต้น ๆ ในภาวะเศรษฐกิจถดถอย (2) ความเป็นไปได้ในการทำธุรกิจจากที่บ้าน (work from home) และ (3) ความสามารถในการขายสินค้าหรือบริการแก่ลูกค้าภายใต้การรักษาระยะห่างทางสังคม (value delivery under social distancing) การประเมินภายใต้เกณฑ์นี้พบว่า ภาคธุรกิจที่คาดว่าจะได้รับผลกระทบต่อการจ้างงานมากที่สุด ได้แก่ ธุรกิจโรงแรมและภัตตาคาร ธุรกิจบันเทิงและนันทนาการ การขนส่ง การค้าส่งและค้าปลีก รวมถึงธุรกิจก่อสร้างและอสังหาริมทรัพย์

และจากการประเมินสถานการณ์การจ้างงานไทยภายใต้สถานการณ์วิกฤต COVID-19 ของทาง KKP Research พบว่าหากสถานการณ์การระบาดชะลอลงภายในสิ้นไตรมาส 2 แต่ยังคงมีมาตรการปิดเมืองบางส่วนต่อเนื่องในไตรมาส 3 จะส่งผลให้มีการเลิกจ้างงานหรือถูกพักงานโดยไม่มีรายได้เพิ่มขึ้นจาก COVID-19 อีกกว่า 4.4 ล้านคน และมีผลให้การว่างงานโดยรวมเพิ่มสูงขึ้นเป็น 4.9 ล้านคนหรือคิดเป็น 13.2% ของกำลังแรงงานไทย นอกจากนี้ จากการประชุมคณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) ประกอบด้วย สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท.) และสมาคมธนาคารไทย เมื่อวันที่ 8 เมษายน ที่ผ่านมา ได้ประเมินว่าภายในเดือนมิถุนายนจะมีแรงงานตกงานประมาณ 7 ล้านคน และธุรกิจที่ได้รับผลกระทบส่วนใหญ่เป็นธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก แต่หากการระบาดยืดเยื้อไปจนถึงช่วงครึ่งหลังของปี จะส่งผลให้มีจำนวนแรงงานที่ต้องตกงานสูงกว่าที่ประเมินไว้และผลกระทบจะรุกลามไปยังธุรกิจขนาดใหญ่ เช่น ธุรกิจยานยนต์ ธุรกิจเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ และธุรกิจส่งออกขนาดใหญ่ นอกจากนี้ด้วยโครงสร้างเศรษฐกิจประเทศไทยที่มีการพึ่งพารายได้จากการส่งออกและการท่องเที่ยวเป็นหลัก อีกทั้งภาคส่งออกและการท่องเที่ยวยังมีความเชื่อมโยงกับประเทศจีนสูงอีกด้วย ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือรายได้จากการส่งออกของไทยไปจีนคิดเป็น 12% ของการส่งออกทั้งหมด และกว่า 28% ของรายได้ที่มากจากการท่องเที่ยวทั้งหมดนั้น มาจากประเทศจีนเช่นกัน ซึ่งในหลายปีที่ผ่านมาอุตสาหกรรมดังกล่าวได้ช่วยพยุงขับเคลื่อนเศรษฐกิจประเทศท่ามกลางความผันผวนและความท้าทายของปัจจัยทางเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกมาหลายปี จึงไม่น่าแปลกใจที่เศรษฐกิจไทยจะได้รับผลกระทบรุนแรงกว่าที่หลายฝ่ายคาดการณ์ไว้จากการวิกฤติในครั้งนี้ที่มีจุดเริ่มต้นมาจากประเทศจีน

ดังนั้นผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อเศรษฐกิจไทยเนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 ครั้งนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความเปราะบางของเศรษฐกิจไทยที่มีการพึ่งพาภาคธุรกิจใดธุรกิจหนึ่งในสัดส่วนที่สูงเกินไป โดยเฉพาะเศรษฐกิจท้องถิ่นรายจังหวัด ซึ่งนับเป็นโจทย์สำคัญสำหรับการขยายตัวของเศรษฐกิจไทยในระยะข้างหน้า ในการค้นหาแนวทางการเพิ่มความพลวัตทางเศรษฐกิจ (Resilience Economics) ของประเทศไทย เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจประเทศให้ฟื้นฟูกลับมาดีขึ้นอย่างยั่งยืน
.
.
แล้วทุกท่านคิดว่าธุรกิจใดที่จะช่วยลดความเปราะบางของโครงสร้างเศรษฐกิจไทยได้ในอนาคต และกิจกรรมทางเศรษฐกิจใหม่ ๆ ประเภทใดบ้างที่จะช่วยเพิ่มทักษะให้กับแรงงานไทยให้พร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ในอนาคตได้เป็นอย่างดี ?

บทความจาก

References

https://thaipublica.org/2020/04/kkp-research09-2/?fbclid=IwAR3NpL_oTZP2-0xBMMu21jLD4rJImAeZE8SKNnFGOdTJ1qBQ4Tt_WfKbj7U

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/875137

https://www.scbeic.com/th/detail/product/6742

https://media.kiatnakin.co.th/document/2020/Mar/KKP%20insight_COVID-19%20กับความเปราะบางของเศรษฐกิจไทย.pdf

https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=9892&filename=QGDP_report

ความเปราะบางของอุตสาหกรรมและแรงงานในภาคการท่องเที่ยวและบริการไทย

Our Article

year 2020

เขียนโดย คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์

ภาพโดย คุณญาดา พรชำนิ

บทความจาก

คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์

จากทีม Urban Futures and Policy

References

https://thaipublica.org/2020/04/kkp-research09-2/?fbclid=IwAR3NpL_oTZP2-0xBMMu21jLD4rJImAeZE8SKNnFGOdTJ1qBQ4Tt_WfKbj7U

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/875137

https://www.scbeic.com/th/detail/product/6742

https://media.kiatnakin.co.th/document/2020/Mar/KKP%20insight_COVID-19%20กับความเปราะบางของเศรษฐกิจไทย.pdf

https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=9892&filename=QGDP_report

ใส่ความเห็น ยกเลิกการตอบ

Urban Futures & Policy Lab, FACULTY OF ARCHITECTURE AND PLANNING

“CITIES HAVE THE CAPABILITY OF PROVIDING SOMETHING FOR EVERYBODY, ONLY BECAUSE, AND ONLY WHEN, THEY ARE CREATED BY EVERYBODY."

JANE JACOBS

Our Article

year 2020

เขียนโดย คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์

ภาพโดย คุณญาดา พรชำนิ

บทความจาก

คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์ จากทีม Urban Futures and Policy

References

https://thaipublica.org/2020/04/kkp-research09-2/?fbclid=IwAR3NpL_oTZP2-0xBMMu21jLD4rJImAeZE8SKNnFGOdTJ1qBQ4Tt_WfKbj7U

https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/875137

https://www.scbeic.com/th/detail/product/6742

https://media.kiatnakin.co.th/document/2020/Mar/KKP%20insight_COVID-19%20กับความเปราะบางของเศรษฐกิจไทย.pdf

https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=9892&filename=QGDP_report

ใส่ความเห็น ยกเลิกการตอบ

คุณนนทฤทธิ์ เพชรานนท์

จากทีม Urban Futures and Policy