คุณสมสุข เล่าถึงบริบทของการพัฒนาเมืองและการจัดการความเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในเอเชีย การบริหารจัดการโดยระบบรัฐบาลที่มักเป็นระบบบนลงล่าง (Top-down) ถูกวิจารณ์ว่ามีข้อจำกัดอย่างมากในแง่ของการบูรณาการความรู้ การมีส่วนร่วม และการเปิดโอกาสให้ประชาชนมีบทบาทในเชิงรุก เห็นได้ชัดผ่านการโครงการการพัฒนาเมืองส่วนใหญ่ที่มีความเป็น project/legal-based ที่ขาดการสื่อสารองค์ความรู้ให้กับคนทุกกลุ่มโดยเฉพาะกลุ่มชนชายขอบ ทั้งนี้ปัญหาหลักคือ การขาดอำนาจในการการรวมข้อมูล การจัดหาแหล่งเงิน การดำเนินพัฒเมือง และการขาดแผนปฏิบัติที่ใช้ได้จริง

สถานการณ์ในปัจจุบันที่การวางแผนเมืองที่ขาดแนวคิดการสร้างและเชื่อมโยงชุมชนเมืองในเรื่องการรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและภัยพิบัติ ปัญหาดังกล่าวนำมาซึ่งการตั้งคำถามว่า “เราจะวางแผนเพื่อชุมชนในสังคมเมืองอย่างไร” ทั้งนี้หลักการที่สำคัญข้างต้น คือ การมี area-based และการมุ่งเน้นไปที่ระดับเมือง (city scale) ที่มีความร่วมมือและกระจายอำนาจกัน มิใช่แค่การทำโครงการพื้นที่ต้นแบบ แต่เป็นการศึกษาที่นำไปสู่ความเชื่อมโยงและต่อยอด ดังนี้

แนวทางในการแก้ปัญหา:
1.การสร้างแนวคิดการพัฒนาเมืองที่เน้น “คนเป็นศูนย์กลาง”: การเปลี่ยนการพัฒนาเมืองจากการเน้นโครงสร้างพื้นฐานมาเป็นการพัฒนาที่มุ่งเน้นความเป็นอยู่ของประชาชนและความเชื่อมโยงระหว่างชุมชน

2.การจัดการพื้นที่แบบบูรณาการและการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน: พัฒนาแนวทาง “Area-Based” ที่เชื่อมโยงคนในทุกกลุ่ม รวมถึงสถาบัน ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา และองค์กรภาคประชาสังคม พร้อมทั้งส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้ ความสามารถ และสร้างวัฒนธรรมการมีส่วนร่วม

3.การใช้โครงการและงานวิจัยเป็นเครื่องมือสร้างโครงสร้างชุมชน: โครงการทุกโครงการควรถูกมองเป็น “เครื่องมือ” ในการสร้างความร่วมมือระหว่างประชาชนและองค์กร และการใช้โครงการเพื่อพัฒนาการแลกเปลี่ยนความรู้ การสร้างโครงสร้างความร่วมมือใหม่ และการสร้างความไว้วางใจ

4.การสร้างระบบการเงิน การวางแผน และกฎระเบียบที่รองรับการเปลี่ยนแปลง: การพัฒนาระบบการเงินและการวางแผนแบบมีส่วนร่วม เพื่อสนับสนุนให้เกิดการกระจายอำนาจและความร่วมมือระหว่างสถาบัน พร้อมทั้งการทำให้กฎระเบียบมีความพลวัตเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

5.การสร้างแรงผลักดันทางการเมืองผ่านการกระทำร่วมกัน: การกระทำร่วมกันของทุกภาคส่วนในสังคม เช่น การวิจัย การประชุม หรือกิจกรรม สามารถเป็นแรงผลักดันที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและนโยบาย

ตัวอย่างการดำเนินงานของชุมชน: การบรรเทาผลกระทบจาก COVID-19 ในประเทศไทยมีการระดมกำลังจากเครือข่ายชุมชนเมืองกว่า 1,000 แห่ง เพื่อระบุความต้องการ สนับสนุนครอบครัวที่ได้รับผลกระทบ และจัดหาบริการที่จำเป็น (เช่น โรงครัวชุมชน การแจกจ่ายสิ่งของจำเป็น) และชุมชนได้มีการเก็บรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวกับผู้ที่ได้รับผลกระทบ เช่น คนตกงาน เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เพื่อนำข้อมูลนี้ไปใช้สำหรับการช่วยเหลือที่ตรงเป้าหมาย